Gebelik haberi alındıktan sonraki 40 hafta süren gebelik boyunca anne ve bebeğin düzenli aralıklarla kontrol edilmesi, gebelik takibi olarak adlandırılmaktadır. Gebelik takibi sırasında birçok kontrol, test, ultrason, bilgi değerlendirilmektedir. Hamilelik sürecinde ilk 14 haftaya birinci trimester, 18-24 hafta aralığına ikinci trimester, 28-32 hafta aralığına da üçüncü trimester denilmektedir.
Gebelik Takibi Nedir?
Gebelik takibi, gebelik sürecindeki kadının ve anne karnındaki bebeğin düzenli olarak kontrol edilmesi, sağlık durumlarına bakılması anlamına gelmektedir. Gebeliğin başlangıcından, doğuma kadar uzanan bir süreçtir. Gebelik takibi sürecinde düzenli olarak ultrason kontrolleri, kan ve idrar testleri, düzenli yaşam ve beslenme tavsiyeleri, doğum planlaması yapılmaktadır. Gebelikte ortaya çıkabilecek sorunlar, bu düzenli takip ile erken fark edilmekte ve erken dönemde tedavi yapılmakta veya planlanmaktadır. Gebelik takibi ile hem annenin hem de bebeğin sağlıklı şekilde bir doğum geçirmesi hedeflenmektedir. Hamilelik sürecinde bu gebelik takibinin yapılması ve doktorun önerilerine uyulması önem taşımaktadır.
Gebelik Takibi Nasıl Yapılır?
Gebelik planlandığı zaman muayeneler başlamalıdır. Gebelik sürecinden önce annenin var olan hastalıkları veya gebelikte sorun yaşanabilecek durumlar önceden yapılan muayeneler ile belirlenmeli ve gebelik takibi sürecinde bilinmelidir. Böylelikle çift, gebelik hakkında bilgilendirilir ve sağlıklı bir gebelik süreci geçirilmesi amaçlanır. Gebelik takibi ilk üç ay boyunca 2-3 haftada bir olarak yapılmakta, daha sonraki süreçte ayda bir olarak planlanmaktadır. Annenin riskli olduğu durumlarda ise bu kontroller daha sık aralıklarla gerçekleştirilebilmektedir.
Gebeliğin öğrenildiği an, doktor kontrolü başlamalıdır. Doktorunuz sizin hamilelik sürecinizin nasıl ilerleyeceğini, nasıl beslenmeniz gerektiğini, nelerden uzak durmanız gerektiğini ve hangi ek takviyeleri almanız gerektiğini anlatacaktır. İlk doktor ziyaretinde ilk defa ultrason yapılabilmektedir. Gebelikte herhangi bir risk bulunuyorsa, ilk trimester dönemi içerisinde anlaşılmaktadır.
Gebelikte Haftalık Kontroller
Gebelik takibinde bazı testler ve kontroller için annenin kaç haftalık gebe olduğu önemlidir.
10-14. hafta aralığında; ikili tarama testi yapılmaktadır. Burada bebekteki Down Sendromu gibi kalıtsal hastalıklara bakılmakta ve erken teşhis konulabilmektedir. İkili tarama testinde bebeğin ense kalınlığına bakılmaktadır.
Anneden alınan kan ve idrar testleri değerlendirilir ve eksik çıkan değerler için öneriler sunulur. Annenin boy ve kilo değerleri ölçülür.
16-18. hafta aralığında; üçlü tarama testi yapılmaktadır. Ultrason ile bakılır ve kan testi yapılır, eğer değerler yüksek çıkarsa tam tanı konulabilmesi için amniyosentez yapılması gerekmektedir. Amniyosentez ise bebeğin anne karnında içinde bulunduğu sıvıdan örnek alınmasıdır. Dörtlü tarama testi de diğer tarama testleriyle aynı amacı taşıyan ancak diğerlerine göre sonucun doğru olma ihtimali daha yüksek olan bir testtir.
20-24. haftalarda bebeklerin organ gelişimleri tamamlanmaktadır. Bu haftalarda yapılan bir detaylı ultrasonografi ile bebeğin sağlıklı olup olmadığı belirlenmektedir.
24-28. haftalarda gebelik nedeniyle oluşabilecek şeker hastalığı için bir kontrol yapılmaktadır. Hamile kadına şeker yüklemesi yapılmakta ve belirli saat aralıklarında bakılmaktadır. Bu haftalarda annelerde diyabet gelişme riski yüksektir.
28. haftada, eğer anne-baba arasında kan uyuşmazlığı varsa bununla ilgili bir iğne yapılmaktadır.
28-36. hafta arasında annenin kilosu, tansiyonu, idrar yolu enfeksiyonu gibi değerlere bakılmakta ve bebek de ultrasonla takip edilmektedir. Annenin meme muayenesi, kan değerleri, demir ve D vitaminine bakılmalıdır.
36. haftadan sonra doğumun normal veya sezaryen olup olmayacağı belirlenmektedir. Haftada bir NST ile bebeğin durumu değerlendirilmektedir. Bebeğin içinde bulunduğu suyun miktarı ultrasonla ölçülmektedir.
40. haftadan sonra doğumun gerçekleşmesi beklenir. 2-3 günde bir doktor kontrolü yapılmaktadır. Eğer normal doğum planlandıysa ve başlamadıysa, doğumun başlaması için ilaçlar verilmektedir.
