Doğum kontrol ilaçları, günümüzde en yaygın kullanılan hormonal doğum kontrol yöntemlerinden biridir. Kadınların doğurganlıklarını yönetmelerine yardımcı olan bu haplar, düzenli ve bilinçli bir şekilde kullanıldığında oldukça etkili bir koruma sağlar.
İçindekiler
Doğum Kontrol Hapı Nedir?
Doğum kontrol hapları, yumurtlamayı ve gebeliği önleyen hormonlar içeren ilaçlardır. Bu haplar, genellikle östrojen ve progesteron hormonlarının bir kombinasyonunu veya yalnızca progesteron içerir. Düzenli kullanıldığında yumurtlamayı engelleyerek veya spermin yumurtaya ulaşmasını zorlaştırarak hamileliği önler.
Doğum Kontrol Hapı Çeşitleri
Doğum kontrol yöntemleri arasında en çok tercih edilen yöntemlerden birisi bu haplardır. Doğum kontrol haplarının üç farklı türü vardır.
Kombine Doğum Kontrol Hapları:
- Östrojen ve progesteron hormonlarını bir arada içerir.
- Adet düzenlemesinde etkili ve yaygın olarak kullanılır.
Mini Haplar (Sadece Progesteron İçeren Haplar):
- Östrojen içermez, yalnızca progesteron içerir.
- Özellikle emziren anneler ve östrojen kullanamayan kadınlar için uygundur.
Ertesi Gün Hapı (Acil Kontrasepsiyon):
- Korunmasız bir cinsel ilişki sonrası gebelik istenmiyorsa, cinsel birliktelik sonrası ilk 24 saat içerisinde kullanılmalıdır. Önemli olan nokta cinsel ilişkiden sonra en kısa sürede alınmasıdır. 24 saatlik süreçten sonra gebelik ihtimali artabilmektedir.
Doğum Kontrol Hapları Nasıl Kullanılır?
Doğum kontrol hapları, gebelikten korunmada etkili bir yöntemdir. Ancak hapların doğru kullanılması, etkinlik oranını önemli ölçüde artırır. Yanlış veya düzensiz kullanım, gebelik riskini artırabileceği için kullanım talimatlarına dikkat etmek gerekir.
- Kombine Doğum Kontrol Hapları (Östrojen ve Progesteron İçeren Haplar):
- 21 günlük veya 28 günlük paketlerde bulunur.
- 28 günlük paketlerde, son 7 hap genellikle "plasebo" yani hormon içermez ve adet kanamasını başlatmak için alınır.
- Mini Haplar (Sadece Progesteron İçeren Haplar):
- Sürekli olarak her gün alınır, plasebo içeren hapları yoktur.
- Her gün aynı saatte alınması gerekir, çünkü gecikme durumunda etkinliği azalabilir.
Adet döneminin ilk günü hap kullanmaya başlamak en doğrusudur. Bu durumda hap hemen etkili olur ve ek korunma gerekmez. Adet döneminin 2-5. günleri arasında başlanırsa, ilk 7 gün boyunca ek bir koruma yöntemi (örneğin prezervatif) kullanılmalıdır.
Hapların etkili olması için her gün düzenli olarak aynı saatte alınması önemlidir. Günlük bir hatırlatıcı kurmak veya belirli bir rutine bağlamak (örneğin kahvaltıdan sonra) yardımcı olabilir.
1 hap unutulursa; unutulan hap hatırlanır hatırlanmaz alınmalı, bir sonraki hap normal saatinde içilmelidir. 2 veya daha fazla hap unutulursa; son unutulan hap hemen alınır (bir defada iki hap içilebilir), ancak o döngüde ek bir koruma yöntemi kullanılmalıdır. Hap içmeyi unuttuğunuz gün cinsel ilişki olduysa, acil doğum kontrol yöntemleri (ertesi gün hapı) gerekebilir.
21 günlük paket bitince 7 gün ara verilir ve yeni pakete başlanır. 28 günlük paketlerde ara verilmeden yeni pakete geçilir.
Doğum Kontrol Hapının Yan Etkileri Nelerdir?
Doğum kontrol hapları, genellikle güvenli ve etkili bir doğum kontrol yöntemidir. Ancak hormon içerdikleri için bazı kişilerde hafif ya da nadiren ciddi yan etkilere yol açabilirler. Bu etkiler kişiden kişiye değişebilir ve genellikle ilacın ilk birkaç ayında daha belirgin olabilir. Yaygın yan etkiler;
• Bulantı
• Baş ağrısı
• Meme hassasiyeti
• Ruh hali değişiklikleri
• Kilo değişiklikleri
• Lekelenme
• Cinsel isteğin azalması
• Ödem ve şişkinlik
Doğum kontrol hapı kullanımına ara vermek isterseniz, önce doktorunuza danışın. Hormonal değişiklikler nedeniyle düzensiz adet veya başka yan etkiler oluşabilir. Uzun süreli kullanımda yılda bir kez doktor kontrolüne gitmek de önemlidir.
Mutlaka okuyun: Doğal doğum kontrol yöntemleri
